hoàng lê nhất thống chí

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Bạn đang xem: hoàng lê nhất thống chí

Hoàng Lê nhất thống chí
皇黎一統志
Ấn bạn dạng năm 2017 của NXB Trẻ
Thông tin cậy sách
Tác giả	Ngô gia văn phái Xem chi tiết
Quốc gia	Đại Nam quốc
Ngày vạc hành	1804
Liên kết	Hoàng Lê nhất thống chí bên trên Wikisource

Hoàng Lê nhất thống chí (chữ Hán: 皇黎一統志), hoặc An Nam nhất thống chí (chữ Hán: 安南一統志), hoặc Lê quý nước ngoài sử (chữ Hán: 黎季外史) là cuốn tè thuyết văn xuôi viết lách bằng văn bản Hán, trực thuộc cỗ Ngô gia văn phái tùng thư của những người sáng tác nằm trong dòng tộc Ngô Thì ở thôn Tả Thanh Oai, thị trấn Thanh Oai, thủ đô.

Tác giả[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là 1 cuốn tè thuyết lịch sử hào hùng viết lách theo gót lối chương hồi, biên chép về việc thống nhất vương vãi triều mái ấm Lê nhập thời khắc Tây Sơn khử Trịnh trả lại Bắc Hà mang đến Vua Lê cho tới Khi Nguyễn Ánh vượt qua Tây Sơn, thống nhất toàn quốc. Đây là kiệt tác viết lách theo gót thể chí - một lối văn biên chép sự vật, vấn đề, tự một trong những người sáng tác kế tiếp tục nhau viết lách, trong mỗi thời khắc không giống nhau. Được sáng sủa tác trong vòng thời hạn lâu năm từ lúc cuối Triều Lê sang trọng đầu Triều Nguyễn (cuối thế kỉ XVIII, đầu thế kỉ XIX). Toàn cỗ kiệt tác bao gồm sở hữu 17 hồi.

Bảy hồi trước tiên là phần chính biên tự Ngô Thì Chí viết lách, chục hồi tiếp theo sau là phần tục biên, nhập tê liệt sở hữu 7 hồi được nghĩ rằng Ngô Thì Du viết lách, còn 3 hồi ở đầu cuối viết lách sở hữu đặc thù lẹo vá, lại sở hữu cả những vấn đề thời Tự Đức, tương truyền tự Ngô Thì Thuyết (có người phát âm là Thiến), còn những mái ấm nghiên cứu và phân tích nghĩ rằng hoàn toàn có thể của một người sáng tác vô danh khác^[1].

Văn bản[sửa | sửa mã nguồn]

Hiện ni bạn dạng gốc chữ Hán không hề, và cũng không được tự khắc in. Người tớ thuế tầm được toàn bộ 12 dị bạn dạng Hoàng Lê nhất thống chí bằng văn bản Hán đều ở dạng viết lách tay:^[2]

• sáu bạn dạng của Thư viện Viện Nghiên cứu vãn Hán Nôm, đem những ký hiệu

• A. 22/1- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Học Tống Công trứ, Trưng Phủ Công tục);
• A. 883 (in hình ảnh trên giấy tờ tây, title Lê quý nước ngoài sử. Sơn Nam Thành Oanh thị trấn Tả Thanh Oai Thiêm thư Ngô Thì Thuyến biên soạn, Long phi Kỷ Hợi niên (1899) hạ lục nguyệt thập ngũ nhật. Hàn lâm viện Thị độc sung Bắc kỳ Thống sứ phủ thực sự đệ ngũ hạng Lục sự Nguyễn Hữu Thường phụng lục);
• Vhv. 1542/1-2(tiêu đề An Nam nhất thống chí, bạn dạng này nằm trong loại với bạn dạng tự Nguyễn Hữu Thường chép); Vhv. 1296 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí); Vhv. 1534/- 2 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí, sở hữu vết ấn của Hoàng Xuân Hãn);
• Vhv. 1534/b (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí. Chỉ sở hữu 8 hồi đầu, hồi loại 8 đang được chép dở), một bạn dạng của Thư viện Quốc gia thủ đô (tiêu đề An Nam nhất thống chí, chỉ mất 7 hồi đầu);

• bốn bạn dạng của Thư viện Thương Hội châu Á Paris, đem những ký hiệu

• HM. 2224(7) (tiêu đề An phái nam nhất thống chí, chép kể từ sách Ngô gia văn phái. Tập 7. Quyển 19-20, phần Học Tống Công di thảo);
• HM. 2134 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Học Tống Công trứ, Trương Phủ Công tục: bạn dạng này chép kể từ bạn dạng A.22 của Viện Nghiên cứu vãn Hán Nôm);
• Ms. b.21 (tiêu đề Hoàng Lê nhất thống chí Gia Long tam niên Giáp Tý (1804) quý nhộn nhịp sóc, Lê Cảnh Hưng Quý Mùi khoa Tiến sĩ Tả Thanh Oai nhân Ngô Thì Nhậm chỉnh sửa (tiêu đề An Nam nhất thống chí, Thiêm thư binh chương Học Tốn Công di thảo; đó là sách của Fonds Demiéville).

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Tác phẩm được viết lách bên dưới dạng chương hồi, bao gồm 17 hồi^[3]. Tác phẩm đa số phản ánh cuộc tranh giành chấp quyền lực tối cao trong những tập đoàn lớn phong loài kiến thời Lê mạt và trào lưu Tây Sơn.

Tác phẩm mô tả khoảng tầm rộng lớn 30 năm thời điểm cuối thế kỷ 18, kể từ Khi Trịnh Sâm đăng vương chúa (1767) đến thời điểm Nguyễn Ánh đăng vương vua (1802). Đây đó là tiến độ thật nhiều dịch chuyển nhập lịch sử hào hùng nước ta, cả tổ chức cơ cấu xã hội phong loài kiến với mọi hình hài ý thức, tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp... đa số bị hòn đảo lộn và lúc lắc gửi tận gốc^[1].

Các anh hùng chính[sửa | sửa mã nguồn]

Giá trị[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác văn xuôi trước tiên sở hữu quy tế bào rộng lớn của một cỗ sử thi đua. Tác phẩm có mức giá trị cả về mặt mũi văn học tập và sử học^[4].

Xem thêm: Đang nghèo cũng đừng nản, 4 con giáp khổ trước sướng sau, càng hậu vận càng có tiền

Sử học[sửa | sửa mã nguồn]

Đây là kiệt tác văn học tập sở hữu một trong những tình tiết hỏng cấu, tuy vậy người sáng tác là kẻ đương thời nên tiếp tục tế bào mô tả khá sống động về những dịch chuyển nhập xã hội phong loài kiến thời điểm cuối thế kỷ 18. Những anh hùng nằm trong đẳng cấp bên trên của xã hội phong loài kiến không hề là những thần tượng linh nghiệm, quyền quý tuy nhiên là tồn tại của việc suy bại. Trong triều đình, vua ko đi ra vua, phủ liêu, chúa ko đi ra chúa. Vua Cảnh Hưng cam Chịu sinh sống bạc nhược, Trịnh Tông trở nên con cái rối của đám kiêu binh; Lê Chiêu Thống bị quần chúng chán ghét vì thế cung cấp nước và chui luồn trước tướng mạo Tôn Sĩ Nghị mái ấm Thanh; hình hình ảnh giám quốc Lê Duy Cận được tế bào mô tả là "bị thịt vào bên trong túi da"^[5].

Ngoài triều, quan lại lại, tướng mạo tá nhiều người lật lọng vô lương, không hề lưu giữ đạo vua tôi. Mai Doãn Khuê vừa phải bày mưu đồ mang đến kiêu binh xong xuôi lại lên đường cáo giác, Nguyễn Cảnh Thước công khai minh bạch yêu sách chi phí mãi lộ và lột áo bào của vua Chiêu Thống bên trên lối chạy trốn.

Hoàng Lê nhất thống chí còn phản ánh phần nào là cuộc sống đời thường của quần chúng thời Lê mạt: cuộc sống đời thường không tồn tại trật tự động, ko tin cậy, ko hòa thuận trước nàn binh hỏa và nàn đói^[6].

Một phần rộng lớn nội dung kiệt tác phản ánh khá đậm đường nét về mái ấm Tây Sơn. Dù đứng bên trên lập ngôi trường cỗ vũ mái ấm Hậu Lê trái chiều, những người sáng tác để nhiều sự sang trọng so với lực lượng Tây Sơn tuy nhiên tiêu biểu vượt trội là Nguyễn Huệ. Ông được tế bào mô tả là 1 "anh hùng hào kiệt", "dũng mãnh và tài giỏi nạm quân"^[7]. Trận Ngọc Hồi-Đống Đa tiến công xua đuổi quân Thanh cũng rất được kiệt tác phản ánh khá cụ thể.

Văn học[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Lê nhất thống chí là kiệt tác tự động sự lịch sử hào hùng. Trên thực tiễn, kiệt tác ko không thay đổi thi đua pháp truyền thống của chuyên mục như tế bào mô tả nước ngoài hình anh hùng theo gót lối đại diện, ước lệ, tuy nhiên sở hữu những điểm sáng được những mái ấm nghiên cứu và phân tích nhận xét là đậm sắc thái của Việt Nam^[7].

Ngôn ngữ nhập kiệt tác là ngôn từ động, đem phong thái lối rằng dân gian trá nhiều hình tượng, đôi lúc sở hữu phô trương, phóng đại vui nhộn, không biến thành bó buộc theo gót khuôn của Hán học tập, vậy nên nội dung sở hữu mức độ thú vị quan trọng đặc biệt. Các mái ấm nghiên cứu và phân tích nhận xét cực kỳ cao độ quý hiếm thẩm mỹ và nghệ thuật của đoạn hội thoại thân thiện Nguyễn Hữu Chỉnh và người em rể^[7].

Thành công lớn số 1 của tè thuyết này là xây đắp được những anh hùng điển hình nổi bật nhiều mẫu mã, vừa phải bao quát vừa phải thâm thúy. Nhân vật lịch sử hào hùng sở hữu cuộc sống tâm tư phức tạp và số phận ví dụ nhập tổng hòa những quan hệ xã hội^[7].

Dịch thuật[sửa | sửa mã nguồn]

Sách và đã được dịch và xuất bạn dạng rất nhiều lần. Theo trình tự động thời hạn có: bạn dạng dịch của Cát Thành 1912, Ngô Tất Tố 1942 (tái bạn dạng 1958), bạn dạng dịch của Nguyễn Đăng Tấn - Nguyễn Công Liên xuất bạn dạng năm 1950 bên dưới title Hậu Lê thống chí, bạn dạng dịch của Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch xuất bạn dạng năm 1964, tái mét bạn dạng nhập năm 1970; 1984; 1987 và được mái ấm xuất bạn dạng giáo dục và đào tạo xuất bạn dạng tuy nhiên ở thể tinh lọc người sử dụng nhập mái ấm ngôi trường. Tuy nhiên, những bạn dạng dịch bên trên đều ko trung thành với chủ với vẹn toàn tác, nếu như không nói tới bạn dạng dịch của tập thể nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch^[4][8].

Bản dịch của Ngô Tất Tố sở hữu điều văn trôi chảy được rất nhiều người hương thụ, tuy nhiên đơn thuần bạn dạng dịch bay, một trong những câu hoặc đoạn bị vứt hẳn ko dịch. Ngoài việc thêm thắt hạ, sửa chữa thay thế văn kể từ, dịch fake còn bố cục tổng quan lại kiệt tác, phân tách kể từ 17 hồi trở thành 21 chương, thực hiện mang đến kiệt tác giống như một bạn dạng phóng tác^[4].                            

Nhóm Nguyễn Đức Vân và Kiều Thu Hoạch tiếp tục dịch lại kiệt tác trong mỗi năm 1960 bên trên ý thức trung thành với chủ với vẹn toàn tác. Bản dịch Hoàng Lê nhất thống chí được xuất bạn dạng năm 1964, tiếp sau đó tái mét bạn dạng thứ tự hai năm 1970, thứ tự 3 năm 1984 và thứ tự 4 năm 1987. Hiện bên trên bạn dạng dịch này cũng chính là bạn dạng dịch mang đến văn bạn dạng nằm trong thương hiệu in nhập sách giáo khoa Ngữ Văn 9 của công tác dạy dỗ trung học tập hạ tầng hiện tại hành.

Xem thêm: Dù trong lòng có bất bình đến mấy thì 3 điều này cũng phải im như thóc, càng nói càng bị lợi dụng

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

• Ngô gia văn phái (1987), Hoàng Lê nhất thống chí, Nhà xuất bạn dạng Văn học tập. Kiều Thu Hoạch, Nguyễn Đức Vân dịch; Kiều Thu Hoạch ra mắt.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]